شوره سر ( Dandruff ) که با اسم علمی pityriasis simplex capilitii نیز شناخته می شود. شوره سر یکی از مشکلاتی است که هر کسی ممکن است در طول زندگی با آن مواجه شود. برای پیشگیری و درمان شوره سر می توان از روش های طبیعی با استفاده از روغن ها، محصولات ارگانیک و گیاهی استفاده کرد. البته باید توجه داشته باشید که این کار به همین راحتی قابل انجام نیست. برای انجام این کار نیاز است شما ابتدا انواع شوره سر، علت ایجاد آن را بشناسید و سپس با توجه به ریشه آن روش درمانی متناسبی برای خود انتخاب نمایید. به همین دلیل در این مقاله به بررسی کامل این موضوع پرداخته شده است
شوره سر چیست
قبل از هر چیزی باید بدانید که شوره سر یکی از انواع بیماری های شایع است که ممکن است فرد در هر سنی با آن مواجه شود. این عارضه مسری نیست و خطر خاصی را برای اطرافیان فرد به دنبال ندارد. اما بهداشت فردی فرد و زیبایی او را تحت تاثیر قرار می دهد.
پوست انسان در بیرونی ترین سطح خود به خاطر داشتن کراتین به طور مداوم در حال بازسازی است. به همین دلیل سلول های لایه بیرونی آن که در تماس با محیط هستند؛ به طور مداوم از بین می روند و سلول های جدید جای انها را می گیرند. اگر میزان مرگ سلولی افزایش یابد، سلول های مرده به شکل شوره بر روی سر قابل مشاهده هستند.
علام شوره سر
برای اینکه متوجه شوید که شما نیز دچار شوره سر هستید یا خیر باید با علائم آن آشنا باشید. از جمله علائم شایع این عارضه می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- خارش پوست سر
- پوسته پوسته شدن سر
- احساس سوزش در برخی مواقع
- احساس وجود جراحت یا زخم در سر
- دیدن تکه های چربی در میان مو های سر
- پوست سر قرمز و متورم
- ریزش موقتی مو
علت شوره سر چیست ؟
علت شور سر مختلف است ولی از جمله مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- پوست تحریک شده و چرب سر
- حساسیت پوست سر به روتین مراقبت فرد
- نشستن مو و عدم رعایت بهداشت فرد
- باقی ماندن شامپو بر روی سر
- ابتلا به قارچ و باکتری مانند مالاسزیا
- ابتلا به بیماری های پوستی یا خاص همانند اگزما یا پسوریازیس ، پارکینسون یا HIV
- عدم تعادل هورمونی
- تغذیه نادرست و ناسالم ( کمبود ویتامین و مواد معدنی در برنامه غذایی )
- استرس زیاد و تعرق ناشی از آن در سر
- کمبود خواب
- آسیب های ناشی از سشوار زدن یا فر کردن مو به صورت غیر اصولی
- استفاده از محصولات مراقبتی آرایشی و بهداشتی تقلبی و یا تاریخ مصرف گذشته
انواع شوره سر
شوره سر به دوشکل چرب و خشک قابل مشاهده است. که در ادامه به بررسی هر کدام از آنها پرداخته شده است :
شوره سر خشک
شوره سر خشک کوچک و سفید رنگ هستند. این نوع شوره به دلایل و علت های مختلفی ظاهر می شود. در اکثر مواقع درفصل زمستان که هوای بیرون خانه سرد است و هوای داخل خانه گرم می باشد شوره خشک نمایان می شود. در چنین مواقعی پوست سر خشک شده به همین دلیل شوره ظاهر می شود.
توجه داشته باشید که خشک شدن پوست سر سبب تحریک پذیری و حساسیت پوست می شود. که همین امر سبب از بین رفتن سلول های پوست سر به شکل شوره می شود. شستشوی زیاد سر نیز می تواند یکی از دلایل ایجاد شوره در سر باشد.
در صورتی که همراه با شوره احساس خارش در سر دارید بهتر است به یک متخصص پوست و مو مراجعه نمایید.
شوره سر چرب
در شوره سر چرب دانه های شوره درشت تر می باشند و رنگ آن بیشتر به زرد متمایل است. همانطوری که از اسم این نوع شوره پیداست بافت آن دارای چربی می باشد.
غده های تولید سبوم در زیر لایه سطحی پوست سر قرار دارند و با تولید سبوم چربی و رطوبت سر را حفظ می نمایند. در صورتی که این غدد بیش از حد سبوم تولید کنند پوست سر بییش از حد طبیعی چرب و سبب ایجاد شوره سر چرب می شوند.
شوره سر قارچی
این نوع از شوره به دلیل وجود قارچ به نام MAalassezia که در بدن هر کسی وجود دارد، ایجاد می شود. در برخی موارد فعال شدن این قارچ سبب بروز عارضه هایی برای فرد می شود. که یکی از این عوارض شوره سر است. از دیگر عوارض این قارچ می توان به اگزما، التهاب و … اشاره داشت .
شوره سر پسوریازیس این نوع شوره سر به شکل پوست های ریز و پوردری شکل ریز و درشت در سر قابل مشاهده است. دانه های این نوع شوره براق هستند. پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که در سلول های پوست خیلی سریع رشد می کند و سبب ایجاد لک های ضخیم و پوسته پوسته شدن پوست سر می شوند.
نحوه تشخیص انواع شوره سر
برای تشخیص انواع شوره سر می توانید از نکات زیر استفاده نمایید :
- شوره سر خشک به شکل دانه های سفید و ریز و معمولا در فص زمستان دیده می شود.
- شوره سر چرب دانه های درشت و زرد رنگ دارد.
- شوره سر قارچی همراه با التهاب و اگزما است.
- شوره سر پسوریازیس به شکل پودر مانند و پوسته های ریز و درشت ظاهر می شود و معمولا براق است.
راه های پیشگیری از شوره سر
از قدیم گفته اند که بهترین درمان، مراقبت و پیشگیری از هر بیماری یا عارضه ای است. بهتر است قبل از وقوع شوره سر از آن جلوگیری نمایید. این عارضه خطرناک نیست اما درمان آن سخت و زمان بر است. به همین دلیل با رعایت چند نکته می توان به راحتی از وقوع آن پیشگیری کرد. در ادامه روش های پیشگیری از آن آورده شده است :
1- آب کافی بنوشید
کمبود آب در بدن می تواند احتمال اینکه دچار شوره شوید را افزایش دهد. نوشیدن 8 لیوان آب در روز را فراموش نکنید. همین طور برای تامین اب مورد نیاز بدنتان می توانید از میوه ها، سبزیجات سرشار از آب نیز استفاده نمایید. از نوشیدن زیاد قهوه و چایی پرهیز کنید.
2- رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید
داشتن یک رژیم غذایی مقوی و سالم سرشار از اسید های چرب امگا3، ویتامین، پروتئین برای بدن ضروری است. برای پیشگیری از شوره حتما به رژیم غذایی خود توجه داشته باشید و بهتر از مواد غذایی همچون گندم، سبوس، گردو، جگر، ماهی، سیب زمینی، بادام هندی، تخم مرغ، زیتون و سبزی های خام را در برنامه غذایی خود داشته باشید.
در خاطر داشته باشید که غذایی های بسیار تند، شیرین، شور و تند برای بدن مناسب نیست.
3- در معرض نور خورشید قرار بگیرید
نور خورشید سبب بهوبد تولید ویتامین D3 در بدن می شود. تولید چربی های سالم روی سطح پوست را افزایش می دهد و برای پیشگیری از شوره سر قرار گرفتن در معرض نور ملایم خورشید مفید است.
4- استرس تان را کنترل نمایید
استرس زیاد می تواند تغییرات هورمونی در بدن ایجاد نمایید و سبب ترشح بیش از حد چربی و در نتیجه ایجاد شوره سر شود.
5- از شانه ها و برس های با کیفیت استفاده نمایید
شانه نکردن روزانه موها یکی از دلایل ایجاد شوره است. شا زدن با برس به طور صحیح سبب از بین رفتن پوسته های خشک سر و همین طور افزایش جریان خود به سمت پوست سر می شود که باعث تقویتان موهایتان نیز می شود.
استفاده از برس های چوبی مرغوب سبب جلوگیری از آسیب رسیدن به ریشه موها می شود. برس های با چوب بامبو برای سر بسیار مناسب هستند.
نکات زیر را در زمان شانه زدن رعایت نمایید :
- سعی کنید هیچ وقت ا برس کسی دیگر استفاده نکنید.
- شانه خود را هر چند یک بار با آب گرم شستشو دهید تا چربی پوست و آلودگی ها از روی آن پاک شود
- ترجیحا از برس های چوبی به دلیل داشتن خواص زیاد استفاده کنید.
6- از شستشوی بیش از حد سر خودداری نمایید
شستشوی زیاد سر چربی سر را از بین می برد و سبب خشک شدن پوست سر و ایجاد این عارضه می شود پس از شستشوی زیاد سر خودداری نمایید. همچنین در زمان شستشوی موهایتان بهتر است از آب ولرم استفاده کنید. استحمام با آب خیلی داغ برای موهای سر و پوست سر مضر است.
درمان شوره سر خانگی
معمولا افرادی که دچار این عارضه شده اند به دنبال راه های درمان شوره سر می گردند. از روش های درمانی این عارضه می توان به موارد زیر اشاره داشت :
1- شامپو
یکی از رایج ترین راه حل های درمان شوره سر استفاده از شامپو های ضد شوره است. کتوکانازول یکی از این شامپو هاست و نوعی ماده ضد قارچی است. فرد در هر سنی می تواند از این شامپو استفاده کندو این شامپو ها به دلیل داشتن سولفید سلنیوم با کاهش چربی طبیعی، به غدد پوست سر در کنترل چربی سر کمک می کنند. از جمله بهترین شامپو های ضد شوره موجودو در بازار می توان به شامپو ضد شوره اینسایت اشاره کرد :
2- روغن درمانی
یکی از روش های قدیمی که از دیرباز تاکنون مورد استفاده عموم مردم می باشد. استفاده از روغن های طبیعی برای کنترل و درمان شوره است. روغن درمانی اگر با استفاده از روغن درست و با استفاده از روغن اورگانیک و باکیفیت انجام شود، تاثیر به سزایی در درمان شوره دارد.
3- دارو
اگر مشکل شما با هیچ یک از روش های غیر دارویی حل نشد حتما به یک پزشک مراجعه نمایید. معمولا متخصصین پوست و مو از دارو برای درمان شوره استفاده می کنند.